تخمین اضافه هزینه‌های عملیاتی شرکت هواپیمایی هما

هدف اصلی این مقاله، محاسبۀ اضافه هزینه عملیاتی و اجزای آن در خطوط منتخب مسافری شرکت هواپیمایی هما با استفاده از یک روش جدید سنجش ناروشهایی غیر شعاعی است. به این منظور، داده‌های مربوط به پرواز‌ها برای 10 خط هوایی داخلی شرکت هما در یک دوره سه ساله 1385، 386 و 1387 مورد استفاده قرار گرفته‌اند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهند که یک ظرفیت قابل‌توجه صرفه‌جویی در هزینه‌ عملیاتی شرکت هما بر اساس نمونۀ هواپیما- مسیر مورد مطالعه، وجود دارد. توجه به اضافه هر یک از نهاده‌ها به طور مجزا، شواهد بیشتری را از چنین بهبودی فراهم می‌کند. محاسبۀ اضافه هزینه‌ها برای ترکیب هزینه‌های مورد بررسی، نشان می‌دهد که بالاترین ظرفیت بهبود برای هواپیما- مسیرهای مورد بررسی، به ترتیب با کاهش هزینه‌های سوخت، نیروی انسانی و تعمیر و نگهداری امکان‌پذیر است. در مجموع، به طور متوسط، در طول دوره مورد بررسی، سوخت، کارکنان و خدمه پرواز و تعمیر و نگهداری به ترتیب با اضافه هزینه نسبی 56%، 48% و 40%، مهم‌ترین دلایل عملکرد ضعیف این شرکت بوده‌اند. بر این اساس، می‌توان گفت بهینه‌سازی مصرف سوخت و هزینه‌های نیروی انسانی و تعمیر و نگهداری  باید از اولویتهای اصلی شرکت هما،  در حرکت به‌ سوی بهبود عملکرد باشند.